ÇİĞDEM KAĞITÇIBAŞI KİMDİR?

ÇİĞDEM KAĞITÇIBAŞI

Çiğdem Kağıtçıbaşı, 1940 tarihinde İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Eğitimini Robert Koleji'nde tamamlayan Kağıtçıbaşı, 1959 yılında mezun olmuştur. Buradaki eğitiminin ardından ABD'ye giden Çiğdem Kağıtçıbaşı, Massachusetts'teki Wellesley College'de psikoloji alanında lisans eğitimi almış ve 1961 yılında ise buradan mezun olmuştur. 1967 yılında Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'nde sosyal psikoloji alanında doktorasını veren Çiğdem Kağıtçıbaşı, sosyal psikolojinin kurucularından biri olarak gösterilebilir.

Çiğdem Kağıtçıbaşı Türkkiye'de Neler Yaptı?

Daha sonra Türkiye’ye dönen Kağıtçıbaşı, 1969 – 1973 yılları arasında ODTÜ, 1972-1982 yıllarında Boğaziçi Üniversitesi psikoloji bölümünde görev yapmış son olarak 1995 yılında Koç Üniversitesi’ne geçmiş, 2017 yılına kadar ders vermeye devam etmiştir. Aynı zamanda Duke, Columbia, Harvard ve Kaliforniya – Berkeley Üniversitelerinde de misafir öğretim üyesi olarak bulunmuştur.

Çiğdem Kağıtçıbaşı, Türkiye’de sosyal psikolojinin öncülerinden biridir. Sosyal psikoloji ve sosyoloji alanında bilimsel temellere dayalı araştırmalar yapmış ve yaptığı araştırmalarla topluma hizmet etmiştir. Onu sadece psikoloji alanında bilim insanı olarak tanımlamak yetmez, aynı zamanda bir sosyal bilimcidir. Eğitimci olan ailesinin “topluma hizmet en büyük ideal olmalıdır” anlayışıyla büyümüştür. Günümüz koşullarında bile uygulanması zor çalışmaları 70 ve 90’lı yıllarda uygulamıştır.

Kağıtçıbaşı'nın Psikolojiye Katkıları

Kağıtçıbaşı'nın en önemli katkılarından biri kültürler arası psikoloji alanında yapmış olduğu çalışmalardır. Kültürün, insan davranışları ve gelişimi üzerindeki etkilerini incelemiş ve kültürler arası farklılıkların psikolojik süreçlere nasıl yansıdığını konu edinmiştir. Ayrıca, modernleşme süreçlerinin bireyler ve toplumlar üzerindeki etkileri, toplumsal değişim dinamikleri ve insan hakları konuları üzerine araştırmalar yapmıştır. Kültürlerarası benlik ve aile modeli çalışmalarıyla psikolojide Amerika egemenliğine karşı çıkmıştır. Batının batı odaklı sosyal bilimini reddetmiş, kabullenilmişleri hep sorgulamıştır.

Kağıtçıbaşı'nın çalışmaları, bireyin kültürel değerler ve normlarla nasıl bir etkileşim içinde olduğunu anlamaya yönelik kapsamlı bir bakış açısı sunmaktadır. Özellikle aile yapısı, eğitim sistemleri ve toplumsal ilişkilerin bireyin gelişimine nasıl katkıda bulunduğunu vurgulamaktadır.

Çiğdem Kağıtçıbaşı, çocuk gelişimi alanında da önemli çalışmalarda bulunmuştur. Kültürel bağlamın çocukların gelişimi üzerindeki etkisine odaklanmış ve aile, eğitim ve toplum faktörlerinin çocukların yetişme deneyimlerini nasıl şekillendirdiğini konu edinmiştir.

Çiğdem Kağıtçıbaşı, insan hakları konusunda da araştırmalar yapmıştır. Özellikle çocuk haklarına ve çocukların toplum içindeki statülerine odaklanmıştır. Çalışmaları, çocukların kendi kültürlerinde, ailelerinde ve toplumlarında nasıl güçlendirilebileceği ve haklarının korunması konusunda nasıl desteklenebileceği konusunda önemli noktalara değinir. Ayrıca, eğitim politikalarının ve programlarının kültürel çeşitlilik ve insan haklarına saygı gösteren bir perspektifle şekillendirilmesi gerektiği konusunda da önemli bir vurgu yapmıştır.

Çalışmalarını daha iyi sonuç alacağını düşündüğünden her zaman sahada sivil toplumla beraber sürdürmeyi tercih etmiştir. Henüz Türkiye’nin gündemi bile değilken kadın, çocuk, bireyselcilik, değişen aile yapısı gibi konularda araştırmalar yürütmüştür.

Günümüzde 1.200'ün üzerinde atıf ile en fazla atıf yapılan psikologlardan ve Türk akademisyenden biri olan Kağıtçıbaşı, Türkiye Bilimler Akademisi'nin kurucu üyesidir. Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı akademik çalışmalarını Anne Çocuk Eğitim Vakfı'nın (AÇEV) kuruluşuna öncülük ederek ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı'na (TEGV) büyük katkı yaparak uygulamaya dönüştürmüştür. AÇEV'de pek çok sosyal uygulamanın başlangıcına ön ayak olan Çiğdem Kağıtçıbaşı'nın anne-çocuk eğitimi ve erken destek projesi 62 ilde uygulanmaktadır. Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı, 2000 yılına kadar Dünya Psikoloji Derneği'nin yardımcı başkanlığı görevini sürdürmüştür. Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Merkezi’ni kurmuş ve yönetmiştir. Aynı zamanda uzun yıllar Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNİCEF) danışmanlığı yapmıştır.

Çiğdem Kağıtçıbaşı, bilimsel katkıları ve akademik öncülüğüyle Türkiye ve dünya genelinde büyük bir etki yaratmıştır. Onun çalışmaları hala gelecek nesillerin çalışmalarına ilham vermeye devam etmektedir.

Çiğdem Kağıtçıbaşı, Türk Psikologlar Derneği ve Uluslararası Psikoloji Derneği üyesi olmuştur. Ayrıca birçok ulusal ve uluslararası bilimsel dergide yayınlar yapmış ve konferanslarda konuşmacı olarak bulunmuştur. Türkçe ve İngilizce olarak kaleme aldığı, çeşitli bilimsel dergi ve kitaplarda yayınlanan 200’e yakın makalesi vardır ve toplam 28 esere yazarlık yapmıştır.

2 Mart 2017 tarihinde vefat eden Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı, psikoloji alanında çalışan araştırmacılar için motivasyonel bir model olmaya devam etmektedir.

KAYNAKÇA https://www.monapsikoloji.com/cigdem-kagitcibasi-kimdir/ https://www.cnnturk.com/ajanda/cigdem-kagitcibasi-kimdir-prof-dr-kagitcibasi-hayatini-