ENUREZİS (ALT ISLATMA) VE ENKOPREZİS (DIŞKI KAÇIRMA)

ENUREZİS (ALT ISLATMA) VE ENKOPREZİS (DIŞKI KAÇIRMA)
ENUREZİS NEDİR?

Enurezis, çocukluk çağında görülebilen uyum problemleri kategorisinde yer alan alt ıslatma adlı durumdur. Çocuk tuvalet eğitimi sürecini tamamlamış olduğu halde gece veya gündüz olmak üzere idrarını altına kaçırmaktadır. Bu durum enurezis (alt ıslatma) olarak adlandırılmaktadır. Alt ıslatma problemi çeşitli biçimlerde görülebilmektedir. İdrar yolları enfeksiyonu, beyin elektriksel düzensizliği ya da bozukluğu, böbreklerle ilgili sorunlar veya diğer nörolojik durumlara bağlı olarak fizyolojik bir rahatsızlık kaynaklı alt ıslatma problemleri görülebilmekte, bu tip durumlarda çocuğun yaşına göre bir pediatri ya da üroloji uzmanından yardım alınması gerekmektedir. Organik bir nedene bağlı olmadan ortaya çıkan enurezis (alt ıslatma) tanısının alınması için bu problemin en az ardışık olarak 3 ay boyunca haftada iki kez görülmesi gerekmektedir. Ayrıca, çocuğun yaşı en az 5 olmalıdır. Normal gelişim gösteren bir çocuğun 2-3 yaşlarından itibaren gündüz mesane kontrollerini, 3-4 yaşlarından itibaren ise gece mesane kontrollerini sağlamaları beklenmektedir. Zorlu bir tuvalet eğitimi süreci geçirmiş çocuklar, tuvalet eğitimine çocuğun henüz hazır olmadığı zamanda başlanması sebebi ile alt ıslatma sorunuyla karşı karşıya gelinebilmektedir. Aile içinde ölüm veya kayıp yaşantısı, kardeş doğumu, boşanma, okulla ilgili travmalar, çocuk ihmal ve istismarı gibi sıkıntılı yaşam olayları sonucu bir kaygı belirtisi olarak alt ıslatma problemi gelişebilmektedir. Olumsuz anne-baba-çocuk ilişkisi, aşırı baskıcı, otoriter veya ilgisiz, ihmalkar ebeveyn tutumları sonucu ile de alt ıslatma problemi gelişebilmektedir. 
Müdahale Yöntemleri
Ebeveynlerin, enurezis (alt ıslatma) ve buna yönelik doğru yaklaşımlar hakkında bilgilendirilmeleri, etkili bir tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır. Tedavi sürecinde sıklıkla ebeveyn iş birliğinden faydalanırız.  Davranışçı tedavi yaklaşımları çocuğun tuvalet alışkanlıklarını düzenlemesine yardımcı olmakta, belli bir rutin kazandırarak hem idrarını daha uzun süreli tutmasında hem de gece uyanma alışkanlığı edinmesinde yararlı olmaktadır. Alt ıslatma probleminin;

- olumsuz psikososyal faktörlerin,

- sorunlu aile içi ilişkilerin,

- hatalı tutumların,

Sonucu olarak geliştiği durumlarda bireysel psikoterapi çocuğun içsel, psikolojik çatışmalarının çözümlenmesi, olumlu bir benlik algısının gelişimi için gerekli olmaktadır. Ventus Psikoloji olarak uzman kadromuzla bu alanda destek vermekteyiz.

ENKOPREZİS NEDİR?

Enkoprezis gelişimsel olarak denetimin kazanıldığı halde dışkının istemli ya da istem dışı olarak tekrarlı bir biçimde kaçırılması durumudur. Çocuğun enkoprezis tanısı alması için 4 yaşından büyük ve problemin üç ay süre ile en az ayda bir kez görülmesi gerekmektedir. Enkoprezis, farklı biçimlerde görülmektedir;
- Kabızlık veya taşmaya bağlı olarak kaçırmanın olduğu durum: Bu durumda yapılan tıbbi muayeneler sonucunda kabızlık olduğu tespit edilmektedir. Kabızlığın tedavi edilmesi sonucunda ise sorun ortadan kalkmaktadır. Tuvalet eğitiminin yetersiz veya tamamlanmamış olduğu durumlarda veya çocuğun hazır olduğu zamandan önce tuvalet eğitiminin verilmesi sonucunda gelişebilmektedir. Bağırsak denetimi tam olarak kazanılamamıştır.
- Kabızlığın olmadığı durum: İnatlaşma, karşı gelme ya da davranış bozukluğu ile ilişkili olarak, çocuk dışkısını kaçırmaktadır. Bu tipte bir enkoprezis, psikolojik bir rahatsızlığa bağlı olarak, bağırsak denetiminin normal olmasına rağmen çocuğun dışkılama ile ilgili kurallara karşı bir isteksizliğinin, direncinin veya başarısızlığının olduğu zamanlarda görülmektedir.
Fizyolojik sorunlara bağlı olarak dışkıyı tutamamanın sonucu olarak kaçırma ve uygunsuz yerlere dışkılama görülebilmektedir. Enkoprezis yaşayan çocuklar; utanç duygusuyla karşı karşıya kalırlar. Sıkıntı duydukları ve dışlandıkları için sosyal ortamlardan kaçınmaktadırlar. Bunun sonucunda,  özgüvenleri zedelenmektedir. Tuvalet eğitimi sürecinde ebeveynlerin baskıcı, katı veya aşırı rahat tutumları, tuvalete gitme ile ilişkili çocuğun sahip olduğu korkular, depresyon, çocuğun inatçı, karşı gelen, dirençli mizacı, çocuk ve aileyi etkileyen travmatik yaşantılar, aile içi iletişim ve etkileşim eksikliği, anne, baba ve çocuk arasında çatışmalı ilişkiler enkoprezisin psikolojik temelli sebepleri arasındadır.  Müdahale öncesinde neden kaynaklandığı, tıbbi bir değerlendirmenin gerçekleştirilmesi ve bozukluğun fizyolojik bir bozukluğun sonucu olup olmadığının ayırt edilmesi müdahalenin yol haritası konusunda belirleyici olmaktadır.
Müdahale Yöntemleri
Anne- baba ve çocuk arasında yer alan çatışmalı ve inatlaşma temelli ilişkiyi çözümlemeye çalışmaktayız. Ebeveynler uygun tuvalet eğitimi yaklaşımları konusunda bilgilendirilmekte, soruna neden olan hatalı tutumlar konusunda aydınlatılmaktadırlar. Uygulayacakları doğru yaklaşımlar, daha olumlu tutum ve davranışlar kazanmaları yönünde desteklenmektedirler. Aile içi sorunların ve gerginliklerin giderilmesiyle birlikte belirtilerde azalma gözlemlemekteyiz. Davranışsal ve psikoterapötik uygulamalarla çocuğun uygun bir tuvalet alışkanlığı kazanmasına yardımcı olunmaktadır. Enkoprezis problemine neden olan travmatik yaşantıların varlığında hem çocuğun hem de ebeveynlerin destek alması uygun olmaktadır. Çocukta enkoprezise eşlik eden psikolojik sorunların ele alınması ile bozukluğun tedavisinde önemli gelişmeler kaydedilebilmektedir. Ventus Psikoloji olarak uzman kadromuzla bu alanda destek vermekteyiz.