Nasıl Bir Anne Baba Olmak İstiyorum ?

Nasıl Bir Anne Baba Olmak İstiyorum ?

Anlık çözüme kavuşturan, ebeveynlerin öfkelerini boşalttıkları;

- bağırmak,

- kızmak,

- yok saymak,

- ceza vermek,

gibi yöntemlerin ne kadar zararlı olduğunu artık çoğu ebeveyn bilmekte. Çocuklarınız hata yapabilir. Çocuklarınız sizin söylediklerinizin dışında davranabilir. O noktada vermeniz gereken karar şu: Nasıl bir ebeveyn oluyorum? Çocuğumun hafızasında , 20 sene sonra “Nasıl bir anneniz/babanız vardı?” sorusuna vereceği yanıtın belirleyici işte tam da o hatalara verdiğiniz tepkiler. Sevgi dolu, sevecen ve bana birlikte yol almayı öğreten, eşlikçi mi yoksa hep korkardım, bulunduğu yerde olmak istemezdim mi?… Yaşı kaç olursa olsun aslında tüm çocukların ailesinden beklentisi koşulsuz sevilmek, ait olmak, ve güvende olmak. Yanlış yaptığında da kabul görmek ve ayrıca o yanlışın telafisini yapabilmesi için seçeneklerin gösterilmesi ve yolların fark ettirilmesi… İhtiyaç duyduklarında orda olmak, “yapabilirsin” diye gözlerinin içine bakmak, onun için esneyebildiğinizi görmek ve ne zaman yanlarında olmanızı isterlerse orada olacağınızın güvencesini hissetmek.Sabırla ve bıkmadan onun hep omzundaki el olacağınızı bilmek… Böylece aranızdaki bağ sıkı sıkı oluşur, anlamlı ve derin ilişki kurulmuş olur. Peki nasıl, neler yapmalı? Yolumuzu bu yönde seçtiysek destekleyen aile modelini benimsediysek pozitif disiplin dilinden bahsedebiliriz. Pozitif disiplin bir anlamıyla çocukla ilişki kurmaktır. Aranızda kurulacak bağın düğümleridir.

ÇOCUKLAR

Çocuğun davranışlarını öğrenme zamanları olarak fırsat bilir. Çocuk birey olarak kabul edilir. Pozitif disiplin, Nelson, Lott ve Glennçtarafından geliştirilmiş olup cezayı bir disiplin aracı olarak görmeyen Alfred Adler ve Rudolf Dreikürs'tan da temellerini almıştır. Temel amaç; çocukların kendi hareketlerini kontrol edebilmelerine ve problemlerini çözmelerine yardımcı olan kalıcı bir sistemdir. Cezalandırmak yerine çocuğun gelişimini, performansını desteklemek ve ilerlemesini sağlamaktır. Çünkü Adler cezanın çocuğun davranış değişikliği çabalarında direnmesine sebep olduğunu açıkça göstermiştir. Pozitif disiplin anlayışı çocukların hayatın içindeki kuralları öğrenirken ve uyum sağlama süreçlerinde aynı zamanda kendilerini de iyi hissetmelerini sağlayarak ilerler. Kısa süreli çözümler ve hedefler yerine uzun vadeleri hedefleri seçer. Örneğin;

- yemeği dökmeden yemesi,

- ödevini yapması,

- ayakkabıyı doğru bağlamasını öğrenmesi, kısa süreli hedefken ;

- krizlerin nasıl yönetileceği,

- kardeşi ile arasında kurması beklenen bağ,

- çocuğun gelecekte nasıl bir insan olacağı, uzun vadeli hedeflerdir. Ve kısa süreli hedefler için; yemeği yere döken çocuğa bağırmak, ayakkabısını doğru bağlayamadığı için tokat atmak sizi uzun vadedeki hedefinize ne kadar yaklaştırır? Pozitif disiplin çocukların karşılaştıkları problemlerde seçenekler sunarak ilerler, bulduğu çözümleri bir araya getirmeyi ve yaşamına en uygununu seçmesinin yolunu gösterir. Seçimlerinin de sorumluluğu olduğunu hatırlatır. Seçimleri ve karar verme becerileri desteklenir.Aile içinde kararlar vardır. Bu kararlar ebevynlerin emirleri gibi değil de ortak alınan, yasa özgü olan, cinsiyetten bağımsız,bazen esneyebilen kararlardır.

Ebeveynler hem birbirleri ile hem de kendileri ile tutarlıdır. Problemin nedenleri etraflıca düşünülür. Gözlemler yapılır. Kaynağını çocuk ile beraber bulmak için çaba vardır. Çocuğun zihnini okumak yerine açık iletişim kanalı kullanılır. Bulunca da duygular aynalanıyordur. “ Parktan gitmemiz gerektiğini duymak seni üzdü” gibi..Çocuğun olumlu davranışlarının takdir edilmesi olumsuz davranışları eleştirmekten daha az yapılır. Oysa takdir eleştirmekten daha çok işe yarar. Davranışın takdiri çocuğun bu davranışı yapmasını arttıracaktır. Gülümsemek, başını okşamak, içten bir bakışla onaylamak çocuğun iyi hissetmesini sağlayacaktır. Ve sabırlı olmak. Çocuğunuz yeni bir davranışı kazanırken, olumsuz davranışı geride bırakıp yerine olumlusunu denerken onu cesaretlendirmek sabırla ancak mümkün olur. Siz yeni bir beceri kazanırken hemen bir günde yapabiliyor musunuz? Ya da “Tamam bugünden itibaren artık bağırmayacağım dediğinizde bunu hayatınıza hemen geçirebiliyor musunuz? ”Kendi hızları, kendi zamanlamaları olduğunu aklınızda tutun. Gözlerinizin içine bakan bir çift göz var ve her zaman sizi örnek alıyorlar… Bugün nasıl davranıyorlarsa dün sizi örnek aldıkları için. Yarın nasıl olmasını istiyorsanız bugün aynaya bakmaya ne dersiniz?

Yazan : Pınar Ezgin / 24 Temmuz 2021