- Pınar EZGİN
- Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler , Masallar , Metaforlar , Semboller , Çocuk , Oyun Terapisi , Psikoloji , Terapi , EMDR , BDT , Psikanaliz , Ventus , Koşuyolu Terapist , Üsküdar Terapist
- 7 Ekim 2024
- 7
“Ayna ayna söyle bana, var mı benden güzeli bu dünyada?”
Masallar insanın doğayla, hayatla kurduğu ilişkiyi nesiller arası aktarırken kadim bilgilerle de taşınmasını sağlarlar. Sözlü anlatımla yaşanan toplumun ayak izlerini barındırır, toplumun kültürel kodlarını da içererek gelenekleri aktarır.
Geleneksel masallardan Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler’ i incelemekle başlayacağız. 1812 yılında masalcı Jacob ve Wilhelm Grimm kardeşlerin yazdığı masal daha sonra 1937 de Walt Disney tarafından çizgi film dünyasına girmiştir. Daha sonraları da Bir Korku Masalı (1997), Pamuk Prenses ve Avcı (2012), Avcı: Kış Savaşı (2016) filmleri ile masal yetişkinlere yönelik uyarlamalara dönüşmüştür.
Masalı incelediğimizde toplumsal cinsiyet rolleri, dini öğeler, verilen alt mesajları da detaylıca görmek mümkündür. Masalı olduğu gibi okuduğumuzda zararsız gibi görünürken iyi ve kötünün, güzel ve çirkinin, etkin ve edilgen olmanın, kurtarılmayı beklemenin ya da hayatına yön verirken kendi irademizin veya koşulsuz kabulün sonuçlarıyla bezendiğinde çocukların kendine model seçerken düşeceği ikilemlerde okuyucuya da ait olmaya başlar.
Masalımızda çok çeşitli kavramlar eleştirilebilirken ilk olarak masalın teması olan güzellik kavramı hem kadının güzelliği hem de herkesten daha güzel olma hırsının yarattığı kadın kıskançlığı üzerine olduğu için güzellik kavramına değinmek anlamlı olacaktır. Pamuk Prenses ve üvey annesi olan kraliçe, iyi ile güzelin, kötü ile çirkinin eşleştirilmesine örnektir. Üvey anne, kendi güzelliğinin ayna tarafından onaylanmasını ister. Hem görülmek hem de görülen halinin toplumda var olan güzellik algısı ile hem genç hem yaşlanmaya direnen bir dayatmanın sunulması gibi. Ne yazık ki güzellik yarışmalarının da hali hazırda devam ettiği dünyada yaşlanma, çok da istenmeyen bir olgu olarak medyada, reklamlarda, televizyon programlarında popüler kültür olarak da sunulmaya devam etmektedir. Sunulan güzellik modeli, kadını standart bir görünümüne göre tanımlar. Kilo kontrolü kültürü ile beraber kozmetik ve cerrahi dayatmalar ile de doğal ve yalın ve bedeni değiştirmek yönünde bir eğilime dönüşür. Ve böylece bugünün güzellik beklentisinin mevcut piyasa koşullarına göre şekillendiğini ve kadını fiziksel meta düzeyinde tehdit eden bir olgu olarak değerlendirmek yanlış olmayacaktır.
Yine aynı şekilde çoğu masalda olduğu gibi masalımızda da güzel ve iyi olan kadınlar kurtarılmayı bekleyen kırılgan, narin yapıda bir kişiyi temsil eder. Yakışıklı ve zengin prensin gelip kurtarmasını beklerler. Masalın kahramanı kadın itiraz etmeden , sabırla beklediğinde onu bekleyen mutlu sona ulaşacaktır. Masalda, ormanda onu bulan ve kraliçe tarafından gönderilen avcı da erkekti. Cüceler de erkekti ve ona yardım ettiler. Peki Pamuk Prenses neden prense aşık oldu? Tüm masalarda vurgulanan güçlü ,kahraman erkekler hem yakışıklı, hem korkusuz, hem de fiziksel güce ve zenginliğe sahip olur. . Örneğin, avcı iyi bir insandır fakat bir emir kuludur ve aynı zamanda yeterince yakışıklı değildir. Cüceler ise iğdiş edilmiş, cinselliği yeterli olmayacak kişilerdir (Sezer, 2015).
Masallar, toplumdaki görüşü yansıttığı için çocuklar kendilerini masallarda yer alan bu eşleşmelerin içine yerleştirir. Bilinç dışı düzeyde çocuklar karakter ile özdeşleşme yaşar ve yetişkin olduğunda da bunları kendinde barındırmaya devam eder.
Çocukların geleneksel masalları masalları hiç okumamasını sağlamak bir çözüm değildir. Çocuklarla birlikte, okuyucunun eleştirel bakış açısı ile suması kıymetlidir. Masalları okurken üzerine düşünmek, sen olsan nasıl bitirirdin, sen prensesin yerinde olsaydın ne yapardın, sence kraliçe ne yapmalıydı gibi çeşitli sorularla masalı avantajlı hale getirerek, çocukların özgür ve özgün düşünceye sahip olmasını sağlayabiliriz.